حکومت غرایز و شهوات بر انسان خطرناکترین حکومتهاست و آدمی را اسیر و بی اختیار میسازد و به پستی و رزالت میکشاند. مبارزه با سلطه شهوات نفس که در اسلام جهاد اکبر نامیده شده به پایمردی و اراده ای استوار نیاز دارد.
نقش روزه در تقویت اراده
انسان با روزه داری که، امساک در خوردن و آشامیدن و خود داری از برخی چیزهای دیگر است در واقع با خواهشهای خویش میجنگد و در برابر غرایز خود مقاومت میکند، تمرین این عمل اراده و تصمیم را در انسان نیرومند میسازد و جان را از قید حکومت و سلطه هوسها و خواهشها میرهاند. پیشوایان اسلام فرموده اند: «افضل الناس من جاهد هئاه و اقوی الناس من غلب هواه»
بهترین مردم کسی است که با هوای نفس مبارزه کند و نیرومند ترین انان کسی است که بر آن پیروز شود. پس روزه داران بهترین مردمند چرا که با خواسته های نفسانی مبارزه میکنند و اگر با مراقبت و کوشش از روزه خویش این بهره را بگیرند که بر نفس خود مسلط شوند از نیرومند ترین مردم نیز خواهند بود.
روزه و بویژه روزه یکماهه رمضان موجب میشود که حکومت شهوات و امیال شیطانی جای خود را به حکومت تقوی و پیروی از دستورات الهی بدهد و تیرگی و هوسها و شهوات در جان آدمی به نورانیت و روشنی باطن تبدیل شود. در سایه همین صفا و پاکی حاصل از روزه است که روزه دار با خود آگاهی نه تنها دهان و شکم را از خوردن و آشامیدن که دست و پا و چشم و گوش و زبان و همه اعضای خویش را از آنچه خدا حرام فرموده نگاه میدارد و میتواند به آن درجه از تقوی نایل آید که حتی از اندیشه و فکر گناه نیز دوری گزیند و این اوج نورانییت روزه است.
امیر مومنان علی علیه السلام نیز به همین مرتبه اشاره میفرماید: «صیام القلب عن الفکر فی الاثام افضل من صیام البطن عن الطعام» روزه دل از اندیشه گناهان برتر از روزه شکم از خوردن و آشامیدن است. و البته این بدان معنا نیست که ظاهر روزه و امساک از خوردن و اشامیدن را رها کنیم بلکه لازم است به ان اکتفا ننماییم و همراه با آن بکوشیم که به نتایج معنوی روزه نیز برسیم.
خوشبختانه با انقلاب مقدس اسلامی هم در ملت و جوانان ما تحولی چشمگیر بوجود آمد و هم مراکز فساد و تباهی از میان برداشته شد و شایسته است که از این پس بکوشیم نتایج معنوی پر ارزش تری از روزه کسب کنیم. باری صفا و پاکی حاصل از روزه و خود داری و پرهیز کاری روزه دار همچون سپری است که روزه دار را از اتش عذاب الهی که مولود گناهان است مصون میدارد. پیامبر عزیز اسلام (ص) فرمودند: «الصوم جنه من النار» روزه سپری است که روزه دار را از آتش جهنم حفظ میکند.
روزه و صبر
«صبر» از خصایلی است که در اخلاق اسلام بر آن بسیار تأکید شده است ، انسان مسلمان در زندگی فردی و اجتماعی خویش در راه هدفهایی مبارزه میکند و با مشکلاتی نیز روبرو است بدون خصلت صبر، پیروزی بر مشکلات و رسیدن به هدفها آسان نیست . صبر و مقاومت بر نیروی پایداری انسان میافزایدو اراده را توانا میسازد هیچ جامعه ای اگر تحمل ناگواریها را نداشته باشد بر مشکلات خویش و بر دشمنان خویش نمیتواند پیروز گردد. با صبر و مقاومت است که میتوان به به پیکار ستمگران رفت و دست استعمار گران را کوتاه نمود و روزه – بویژه در روزهای گرم و طولانی تابستان که فشار تشنگی طاقت فرسا میشود بطور چشمگیری به انسان صبر و مقاومت میبخشدو تحمل رنج و سختی را بر آدمی آسان میسازد.
قرآن کریم با توجه به همین اثر که از روزه به صبر تعبیر کرده است : و استعینوا بالصبر و الصلوه ......... از صبر (روزه ) – و نماز کمک بگیرید.........
امامان معصوم ما علیهم السلام «صبر» را در این آیه به روزه تفسیر کرده اندو پیامبر گرامی (ص) نیز ماه رمضان را ماه صبر نامیده اند: «شهر الصبر و ان الصبر ثوابه الجنه» (رمضان ماه صبر است و پاداش صبر بهشت است) و امام صادق علیه السلام نیز بهمین ویژگی روزه اشاره فرموده است: هر گاه برای کسی حادثه ای جانکاه پیش آمد روزه بگیرد که خدا فرموده است « و استعینوا بالصبر و الصلوه».
روزه و قناعت
اسلام بر خلاف مکاتب مادی شرق و غرب دنیا و نعمتهای مادی آنرا وسیله ای برای تکامل معنوی و رسیدن به سعادت جاوید میداند و بهمین دلیل فرهنگ اسلام فرهنگ لذت جویی و مصرف نیست بلکه فرهنگ قناعت و ایثار است. در روشهای مادی تن آدمی و خور و خواب آن اصالت داردو حرص و آز برای برخورداری بیشتر گریبانگیر افراد است و در اسلام اصالت با معنویت انسان است و قناعت و ایثار و فداکاری از راههای وصول به مراتب بلند انسانیت محسوب میشود.
روزه فریضه ای است که مسلمانان را از غرقه شدن در مادیگرایی و حرص و آز برای لذتهای مادی و مسابقه برای مصرف و تن پروری میرهاند و به او می اموزد که به فکر دیگران باشد و بر خواهشهای جسمانی خویش مسلط گردد و به مصرف به مقدار نیاز قناعت ورزد و از اصراف و تبذیر بپرهیزد. روزه به مسلمانان می آموزد که با کم هم میتوان زیست و حرص و تمع فقط غرق شدن در مادیات و انحراف از معنویات است و برای زیستن لازم نیست که با همه وجود تن و لذتهای آن پرداخت.
همدردی با فقیران
پیشوایان گرامی دین، در روایات و ادعیه اسلامی ماه رمضان را ماه مواسات نامیده اند. از نتایج بارز روزه برانگیختن حس همدردی نسبت به مستمندان و همنوعان تنگدست است، آنانکه زندگی آسوده ای دارند و رنج فقیر و طعم گرسنگی را نچشیده اند، ممکن است از حال مستمندان غافل بمانند و روزه وسیله ای است که آنان را از غفلت می رهاند و رنج مستمندان را با یاد آنان میاورد تا به دستگیری فقیران همت گمارند و به درد دل آنان برسند.
از سویی به احسان و اطعام و انفاق به مستمندان در ماه مبارک رمضان بسیار سفارش شده است و از سویی دیگر گرسنگی و تشنگی روزه موجب درک رنج مستمند میگردد و بدین ترتیب ثروتمند به فقیر نزدیک می شود و احساسها رقت می یابد و احسان و انفاق فزونی میگیرد و جامعه کمک به همنوع را میاموزد. مواسات یعنی سهیم ساختن برادران در رزق و روزی و رمضان به همین جهت ماه مواسات نامیده اند تا مسلمانان به احسان نسبت به هم بپردازند و با تمرین بر این صفت ارزنده انسانی جامعه را از حقد و کینه برهانند و برادروار در کنار هم از نعمتهای الهی بهره بگیرند و شایسته است که روزه داران به همه این نکات انسانی روزه توجه کنند و بکوشند واقعاً فریضه روزه را آنچنان که باید بجا آورند و ماه مبارک رمضان را آنچنان که سزاوار این ماه است بسر آورند، تا همگان از برنامه های سازنده اسلامی بهره ور شوند.
از حضرت امام حسن عسگری (ع) پرسیدند: «چرا روزه واجب شده است» فرمودند: « تا ثروتمند درد گرسنگی را در یابد و به فقیر توجه کند.» هشام از امام صادق علیه السلام علت روزه را پرسید، امام فرمود: «خداوند روزه را واجب کرد تا غنی و فقیر با هم با هم مساوی باشند و بدان جهت که غنی رنج گرسنگی را لمس نکرده تا به فقیر رحم کند و هر وقت چیزی خواسته قدرت بدست آوردن آنرا داشته است خدا خواسته است که میان بندگانش یکنواختی بوجود آورد و خواسته است ثروتمند طعم گرسنگی را بچشد و اگر جز این بود ثروتمند بر مستمند و گرسنه ترحم نمیکرد. »
نظم و انضباط
وقت شناسی و نظم و انضباط در امور از مظاهر تمدن انسانی و از عوامل مهم توفیق و پیشرفت است، شاید برخی گمان کنند که این از ویژگیهای زندگی غربیان و تمدن آنهاست در حالیکه نظم و انضباط و تنظیم اوقات از تعلیمات اصیل اسلام است. امیر المومنین علیه السلام در اولین فرازهای وصیتش به فرزند خود میفرماید: «اوصیکما و جمیع ولدی و اهلی و من بلغه کتابی بتقوی الله و نظم امرکم» شما و همه فرزندان و بستگانم و هرکسی که وصیت من به او برسد به تقوی و نظم در کارها سفارش میکنم.
اصولا فرای اسلامی شاهد توجه به اسلام و نظم و انضباط است، هر یک از نمازهای پنج گانه را باید در وقت مخصوص آن بجا آورد و حتی یک دقیقه نمیتوان از حدود آن تجاوز کرد. مراسم حج باید در وقت و مکان مخصوص به خود انجام شود و روزه نیز در ماه مبارک رمضان با دیدن هلال ماه شروع و با دیدن هلال ماه شوال خاتمه میابد و نیز هر روز از سپیده دم آغاز و به مغرب پایان میپذیرد و با توجه به اینکه ماه رمضان ماه قمری است طبعاً در فصول چهار گانه سال جریان دارد و گاه در روزهای بلند تابستان و گاه در روزهای کوتاه زمستان قرار میگیرد و در همه شرایط لازم است که لحظه و دقیقه را نیز در شروع سپیده دم و آغاز مغرب در نظر داشت و بهیچ وجه روزه دار نمیتواند از نظام آن سرپیچی کند و این خود درسی است که مسلمانان نیز دقیق و منظم شوند و امور خویش را در زندگی تنظیم کنند.
آنچه بر شمردیم گوشه هایی از برخی نتایج و آثار فریضه الهی روزه است و ماه روزه اضافه بر اینها سودمندیها و برکات دیگری نیز دارد که در پرورش اسلامی فرد و جامعه بسیار موثر است: ماه مبارک رمضان ماه خدا، ماه آشنایی با قرآن، ماه عبادت، ماه دعا، ماه آمرزش، ماه توبه و بازگشت از گناهان و اصلاح خود است.
در این ماه به قرائت قران سفارش شده و مرسوم مسلمین است که در ماه رمضان بیشتر از ماههای دیگر قرآن بخوانند و این خود وسیله ای است که جامعه اسلامی با قرآن و معارف آن آشنایی بیشتری پیدا کنند و برای پیشرفت در صراط خدا و اسلام از کلام خدای متعال آموزش بگیرند. رمضان ماه عبادت و بندگی و راز و نیاز با معبود جهان است، در روایات اسلامی تأکید شده که در این ماه با توجه به خضوع بیشتر نمازها را بجا آورندو از نمازهای مستحبی در شب و روز غفلت نورزند و بدین ترتیب با یک تمرین یک ماهه مومنین به عبادت خالص تری موفق میشوند و جانها به خدا نزدیکتر میگردد. رمضان ماه دعا است، پیشوایان گرامی فرموده اند مومنان در این ماه و بویژه در شبهای مبارک قدر در دعا و نیایش مبالغه کنند و با توجه به اثرات سازنده دعا و نیایش روزه داران میتوانند در پیوند معنوی خویش با خدای متعال تحولی بوجود آورند و بیش از پیش به ذات متعال هستی بخش او نزدیک شوند و کسب فیض کنند رمضان ماه آمرزش و توبه و بازگشت به سوی خداست، آنانکه در زندگی خویش آلودگیهایی داشته اند میتوانند با روزه جان خویش را شستشو دهند و در خلوت سحر گاه با رو کردن به خدای متعال درون را صفا بخشند و از خدای خویش طلب آمرزش کنند و میتوانند با همین زمینه برای همیشه از کجی ها و گمراهیها دست بردارند و براه آیند.
پیشوایان معصوم (ع) فرموده اند گناهان در این ماه بخشوده میشود و این مژده بزرگی است برای آنهایی که لغزشهایی داشته اند تا ناامید نباشند و از برکات این ماه استفاده کنند و بسوی خدا باز گردند و روی دل بسوی او دارند و با او پیمان بندند که از گناهان دست شویند و خود را اصلاح کنند و گذشته را جبران نمایند و بدون ترتیب گناه کار پشیمانی که که در این ماه مبارک برای خدا روزه بدارد و از گذشته خویش شرمسار باشد و از خدا آمرزش بخواهد مورد مهر و عفو خدا قرار خواهد گرفت و سعادتش تأمین میشود. از برکتهای این ماه همین انقلاب روحی و تحول درونی روزه داران و همین توفیقات عملی است که انسان آلوده را پاک میسازد و از عذاب الهی که محصول گناهان است نجات میبخشد و روزه دار را از ظلمتها به نور میکشاند، به نور تقوی، به نور فضیلتهای اخلاقی، به نور توبه و بازگشت به سوی خدا، به نور مهر و رحمت خدای متعال.
به گزارش ایرنا از بیروت، دفتر اطلاع رسانی آیت الله فضل الله با برگزاری نشست خبری در مسجد حسنین در جنوب بیروت( محل برگزاری نماز جمعه آیت الله فضل الله) برای اعلام خبر وفات وی افزود: آیت الله فضل الله در سن 75 سالگی به دنبال عمری مبارزه به دیار باقی شتافت.
دفتر فضل الله افزود: آیت الله فضل الله مجتهد و مرجع احیاگر، همه اهتمامش مسایل امت و مقابله با استعمارگران و تحقق اسلام در زندگی مسلمانان به عنوان یک شیوه زندگی بود و خود را خادم خدا ، رسول خدا و اهل بیت رسول الله می دانست .
در بیانیه دفتر که توسط یکی از مسوولان دفترش قرائت شد آمده است که علامه فضل الله می دانست که شکست شوکت استعمارگران در وحدت مسلمان است به همین دلیل در خطبه های نماز جمعه خود همیشه بر وحدت میان مسلمانان و به ویژه بین برادران فلسطینی تاکید داشت.
در این بیانیه آمده است که عللامه فضل الله به عنوان پدری مهربان، راهنمای همه جنبش های اسلامی در کشورهای اسلامی و عربی بود و همه اهتمام علامه فضل الله مسایل جهان اسلام و به ویژه قضیه فلسطین بود.
علامه فضل لله به دلیل بیماری کبد، روز یکشنبه در بیمارستان بهمن در جنوب شهر بیروت به دیار باقی شتافت.
پیش از این دفتر وی از اعلام رسمی وفات ایشان خودداری کرده بود.
رحلت عالم مجاهد علامه فضل الله را به تمام مسلمین به خصوص مردم شیعه ی لبنان و حوزه های علمیه تسلیت عرض مینمایم.
سالها می گذرد حادثه ها می آید انتظار فرج از نیمه خرداد کشم
بسم الله الرحمن الرحیم
با دلی آرام و قلبی مطمئن و روحی شاد و ضمیری امیدوار به فضل خدا از خدمت خواهران و برادران مرخص، و به سوی جایگاه ابدی سفر میکنم. و به دعای خیر شما احتیاج مبرم دارم. و از خدای رحمان و رحیم می‌خواهم که عذرم را در کوتاهی خدمت و قصور و تقصیر بپذیردو از ملت امیدوارم که عذرم را در کوتاهیها و قصور و تقصیرها بپذیرند. و با قدرت و تصمیم اراده به پیش روند و بدانند که با رفتن یک خدمتگزار درسدّ آهنین ملت خللی حاصل نخواهد شد که خدمتگزاران بالا و والاتر در خدمتند، والله نگهدار این ملت و مظلومان جهان است.
والسلام علیکم و علی عبادالله الصالحین و رحمة‌الله و برکاته
26بهمن 1361 ، 1 جمادی الثانی 1403
روح‌الله الموسوی الخمینی
سعدی به روزگاران مهری نشسته بر دل بیرون نمی توان کرد حتی به روزگاران
هر چه از خرداد 68 می گذرددلهای داغدار از غم هجنران آن عزیز یگانه ، اندوهناک تر وسرشک نهفته در دیده عاشقان دلباخته او بر دامن بستر دریای گهر جاری تر می گردد.
16 سال گذشت ، 16 سال از آن روز تلخ پر خاطره فراموش نشدنی می گذرد ، وما اکنون در آستانه ورود به شانزدهمین سالگرد ارتحال حضرت امام خمینی رضوان الله تعالی علیه قرار گرفته ایم . خاطره شکوهمند زندگی ودرگذشت او نیز حیاتی دیگر وعظمتی دیگر بود که هرگز از اذهان وافکار زدوده نخواهد شد.
ما از آن بزرگوار چه تصویری در ذهن داریم ؟ آیا نه این است که در برابر چشمهای مشتاق نسل امروز وفردا بیش از آنکه جلوه جمال معنوی اش را ترسیم کرده باشیم ، به ترسیم جلوه هایی از جلال وجبروت او که البته آن نیز جلوه ای از جلوات وجود اوست ، روی آوریم ؟
نام امام خمینی به حق ، با طلابت روح وعزت نفس وشکوه شخصیت وثبات قدم وقاطعیت داشتن وانقلابی بودن واستوار ماندن مترادف است واینهمه نه تنها تمامی ابعاد وجودی عزیز نیست ، بلکه اگر منفک ومجرد از جوهر اصلی هویت ووجه غالب شخصیت او که همان (( خلق عظیم محمدی )) است در نظر گرفته شود ، به نوعی تحریف وانحراف در شناخت حقیقت حیات پر برکتش منجر خواهد شد . مگر نه این است که از میان سه عنصر اساسی مؤثر در پیشرفت یعنی علی (ع) وثروت خدیجه (س) وخلق عظیم محمد (ص) ، اگر بنا باشد یکی را به عنوان اصل واساس ومبنا ونتیجتاً امر مقدم ووجه غالب وجوهر اصلی بازیابی وبازشناسی کنیم آن یک بدون تردید همان خواهد بود که مصداق آیه کریمه « وانک لعلی خلق عظیم » است ؟
خلق عظیم محمدی ، منبعث از عرفان الهی وعشق ملکوتی ورحمت دینی ووارستگی از انواع پرستش های دنیوی « مقام پرستی ، شهرت پرستی ، قدرت پرستی ، مدح وثناپرستی و...» ودر یک کلام منبعث از خداپرستی وعشق به بندگان خدا وآفریده های رنگارنگ خداوند است ودریای وجود پر برکت امام خمینی رضوان الله علیه قطره ای از خلق محمدی وعرفان حقیقی الهی را همچون گوهری ناب در صدف سینه خویش داشت . وهم از این منظر عظیم بود که مردم - به عنوان آفریده های او حاملان بار امانت او ، صاحبان اصلی حکومت وولی نعمت های همه حاکمان وپیشوایان – صمیمانه عشق می ورزیدند .
امام خمینی (ره) در بیستم جمادی الثانی 1320 قمری برابر با 30 شهریور 1281 ، مصادف با روز ولادت فرخنده بانوی بزرگ اسلام ، حضرت فاطمه زهراء سلام الله علیها ، در شهرستان خمین دیده به جهان گشود . این مولود از تبار قهرمان توحید ، ابراهیم خلیل واز سلاله پاک محمدوآل محمد ب.د که بارها جهان را به لرزه درآورد، بتهای جدید را شکست وندای توحید را در قلبهای مشرکین غرب وقاره ها وخانه های کفر وشرک طنین انداز کرد .
پدر ایشان آیت الله شهید سید مصطفی موسوی فرزند برومند مرحوم سید احمد و مادر بزرگوارشان بانو هاجر دختر مرحوم آیت الله میرزا احمد ، از عالمان ومدسان والا مقام بود .
در پنج سالگی بود که پدر بزرگوارشان با توطئه اشرار در سن 47 سالگی و در نیمه را ه خمین واراک به شهادت رسید ودر نجف اشرف به خاک سپرده شد .
با شهادت پدر ، حضرت امام (ره ) تحت سرپرستی عمه بزرگوارشان « بانو صاحبه » ومادر گرامیش « بانو هاجر » قرار گرفت .تحصیلات ابتدایی وخواندن ونوشتن وتعلیم خط را تا سن 15 سالگی در خمین ، نزد اساتید منطقه فرا گرفت وسپس به تحصیل علوم اسلامی پرداخت صرف و نحو ومنطق را نزد برادر بزرگوارش ، حضرت آیت الله پسندیده آموخت و تا سال 1338 قمری ، مقدمات را در محضر ایشان ادامه داد . سپس به حوزه علمیه اراک وارد شد و به تحصیل و تکمیل ادبیات نزد اساتید فن پرداخت . امام در سال 1340 قمری ، در حالی که ( مطول ) شروع کرده بود ، همراه با مرحوم آیه الله حائری به قم تشرف یافتند وهمزمان با پی ریزی حوزه مقدسه قم در مدرسه دارالشفاء سکنا گزید وبا جدیت تمام به فرا گیری علوم رایج حوزوی پرداخت .
ابعاد علمی امام :
-فقه واصول
در سال 1345 قمری ، حضرت امام با تمام سطوح عالیه ، در حوزه درس مرحوم حاج شیخ عبدالکریم حائری حضور یافت ودر محضر آن استاد بزرگ ودیگر اساتید درس خارج ، چون آیه الله حاج میر سید علی یثربی کاشانی ، میرزا محمد صادق احمد آبادی و مرحوم ابوالمجد مسجد شاهی ، پایه های علمی خود را استوار وتکمیل کرد وبه درجه اجتهاد نایل آمد . از جمله هم بحثهای حضرت امام (ره) مرحوم آیة الله سید محمد داماد ، وآیه الله بهاالدینی ومرحوم آقای زنجانی بوده اند .
در سال 1355 قمری که مرحوم آیه الله حائری دیده از جهان فرو بست ، امام خمینی در زمره مجتهدین مبرز ونوابغ علمی قرار داشت وچون ستاره ای در آسمان حوزه علمیه قم می درخشید ودر فقه واصول صاحب مبنا بود . امروزه آنچه از آثار فقهی واصولی حضرت امام در دسترس حوزه های علمیه قرار دارد از استوار ترین متون ومحکمترین مبانی است که تراوش اندیشه های اخلاقی ایشان است .امام خمینی علاوه بر مقام فقاهت ، در علم هیئت ، فلسفه وعرفان نیز مهارتی ویژه داشت و همان گونه که در فقه واصول دارای مبنای خاص خود بود در این رشته ها نیز صاحب مبنا بود . اساتید معظم له در فلسفه ، عرفان وهیئت ، مرحوم شیخ علی اکبر یزدی ( معروف به حکیم ) ، مرحوم آیه الله حاج شیخ محمد علی شاه آبادی ، مرحوم سید ابوالحسن رفیعی قزوینی وحاج میرزا جواد ملکی تبریزی بودند .
- روایة الحدیث ودرایة الحدیث
حضرت امام در علم رجال متنجر بوده ، در نقل حدیث اجازاتی از مرحوم نوری ( صاح مستدرک الومسائل ) حاج شیخ عباسی قمی (ره ) ومرحوم ابوالمجد مسجد شاهی داشتند که در ابتدای کتاب شریف اربعین (چهل حدیث ) سلسله سند خود را نقل فرموده اند .
-تفسیر
گرچه تفسیر قرآن در حوزه های علمیه به عنوان یک درس در متن قرار نداشته است ایشان در تفسیر سوره حمد برای آشنایی به قرآن و تفسیر کافی است که بر شیوه وروش برداشت امام از قرآن اطلاع یابد .حضرت امام به طلاب درباره تفسیر شریف مجمع البیان تاکید فراوانی داشتند.
خودسازی :
رهبر فقید انقلاب از همان آغاز جوانی به خودسازی به خوسازی وتهذیب نفس پرداخت پیشرفت امام در این امر به قداری سریع بود که ایشان پس از فوت مرحوم آیة ا... حاج شیخ عبدالکریم حائری ، بر کرسی درس اخلاق در حوزه علمیه قم برای فضلا وطلاب وعامه مردم نشستند وبه تهذیب دیگران پرداختند. این رتبه ومقام را امام خمینی از سحر خیزی ، تهجدوراز ونیاز نیمه های شب به درگاه خدا مناجات شعبانیه ودعای مکارم الاخلاق وزیارت جامعه وعاشوراو.... کسب نموده بودند .
عشق به اهل بیت :
عشق وعلاقه وحب به مقام ولایت کبری واهل بیت (ع) در حضرتش به اندازه ای قوی بود که در مجلس سوگواری به محض ذکر مصائب ائمه وبویژه ابی عبدا.. (ع) اشک از دیده گانش جاری می شد وشانه های مبارکش به شدت تکان میخورد . عمق و ولایت وعشق وعلاقه امام را می توان از زیارتهای مکرر عاشورا و... و زیارت امیرالمؤمنین (ع) ، جامعه کبیر در سالیانی که در نجف اشرف بودند وهمه روزه بعد از نماز مغرب وعشاء به حرم مشرف می شدند دریافت .
برنامه ریزی :
دقت حضرت امام وبرنامه داشتن در کار ، مطالعه وپاسخگوئی به مراجعین ، زبانزد خاص وعام بود ، به گونه ای که بسیاری از اهل منزل ، وقت را از روی افعال حضرت امام بدست می آوردند .طبق نقل موثق ، روزی که ادوارد شوار نادزه ، وزیر امور خارجه شوروی ، جهت ملاقات وابلاغ پیام گورباچف به خدمت حضرت امام رسید ، حدود یک ربع یا بیست دقیقه زودتر از وقت مقرر وارد دفتر حضرت امام (ره) در جماران می شوند که به اطلاع امام می رسد ایشان به ساعت خود نگاه می کنند و می فرمایند قرار ما رأس ساعت 8 است ومن زودتر نمی پذیرم . حضرت امام برای مطالعه ، ملاقات ، نماز ، دعا و نیایش ، ورزش ، رسیدگی به کارها وگزارشات و... زمان مخصوص ومعینی داشتند که کمتر اتفاق می افتاد خلاف آن عمل شود .
صبر واستقامت :
این دو هدیه الهی به بشر وبویژه انبیاء واولیاء (ع) رمز موفقیت در رسیدن به مقصد وکمال مطلوب بوده است . ایشان از این دو ویژگی بهره وافر داشتند ومصداق آیه شریفه « ان الذین قالوا ربنا الله ثم استقاموا ...» بودند .
توکل بر خدا:
تکیه آن حضرت بر اعتماد واتکال به خدا از رموز به صحنه کشانیدن مردم بود . حضرت امام در حساسترین لحظات پیروزی انقلاب اسلامی که اغلب مایوس وناامید بودند می فرمودند :
«خدا با شماست ، شما پیروز می شوید ، اتکالتان به حق تعالی باشد . برای آنها که با ماوراء طبیعت مرتبطند ،شکست بی معناست ، انسان موحد شکست نمی خورد .»
تسلیم ناپذیری :
این ویژگی امام در تمام دوران مبارزه بود وزندان ، تبعید ، جنگ ، کودتا ، قتل وغارت وتهاجم تبلیغاتی مسموم ومغرضانه دشمن ، هیچ یک نتوانست حضرتش را از این راه بازدارد . کمال این تسلیم ناپذیری ، در منشور انقلاب ، به عنوان یکی از اصول استراتژیک بیان شده است:
« اگر بند بند استخوانهایمان را جدا سازند ، اگر سرمان را بالای دار برند ، اگر زنده زنده در شعله های آتش بسوزانند ، اگر زن وفرزندان وهستیمان را در جلو دیدگانمان به اسارت وغارت برند ، هرگز امان نامه کفر وشرک را امضاء نمی کنیم .»
سعه صدر:
رهبر کبیر وفید انقلاب اسلامی ، سعه صدر وبینشی عمیق وگسترده داشتند ایشان هیچگاه در مقابل برخوردهای شخصی افراد نسبت به حضرتس موضع نگرفتند آنچه برای ایشان مطرح بود ، اسلام واحکام نورانی آن بود . امام خمینی آن قدر سعه صدر داشتند که می فرمودند ، اگر کسی به من فحش داد ، شما به خاطر من با اوبرخورد نکنید.
ساده زیستی :
گرچه دنیا با همه مظاهر فریبنده « قدرت ، ثروت ، شهرت ، دولت و...به آن حضرت رو کرده بود ، ایشان از کنار کاخها ی سر به فلک کشیده « سعد آباد ونیاوران و...» گذشتند وخانه محقر دواطاقه استیجاری دهکده جماران را برگزیدند . امام هنگامی که در هوای گرم نجف در منزلی محقر زندگی می کرد ، اجازه خرید ونصب یک کولر ویا پنکه را نمی داد ومی فرمود: « آیا همه مردم یا همه مبارزان راه خدا از چنین امکاناتی برخوردارند؟»
اخلاق حسنه :
- در خانواده
بر خلاف پندار بعضی که حضرت امام خمینی به خاطر کثرت کارها ، فرصت رسیدگی به امور خانواده وبرخورد عاطفی را نداشته اند ! ایشان به خاطر نظم دقیق در برنامه ها ، با خانواده وبستگان رابطه ای بسیار صمیمی وعاطفی داشتند . هیچگاه در محیط خانواده به کسی تحکم نکرده اند . در کارها ی شخصی دیگران مداخله ننموده ولی همیشه ناصح مشفق بوده اند .
- ارتباط با شاگردان
از خصوصیات حضرت امام ( طبق گفته شاگردان ایشان ) این بود که با شاگردان خود رابطه ای بسیار صمیمی وگرم داشتند . در برنامه امام ، مساله ای تحت عنوان استاد وشاگرد مطرح نبود . با آنها جلسه می گذاشت وحر آنها را می شنید وبه انها شخصیت می داد وراهنمای آنان در زندگی علمی وشخصی بود . امام همچنین با دوستانش بسیار صمیمی بود وبه آنان احترام می گذاشت و آنان را بر خود مقدم می داشت . امام اگر در می یافت که طلبه ای ،زحمت می کشد ودرس می خواند ، احترام فراوانی برای او قائل بود.
- ارتباط با مراجع وبزرگان حوزه
این عبارت از آن مرشد ومراد است که فرمود : « من دست مراجع را می بوسم » . امام ( رضوان ا... علیه ) به بزرگان حوزه ومراجع از علمای سلف وحال ، بسیا احترام می گذاشت . نام آنان را با احترم یاد می کرد وشخصیت علمی وروحانی آنان را ارج می نهاد .
- ارتباط با مردم
اامام خمینی مانند پیامبر وائمه (ع) رابطه ای بسیار نزدیک وصمیمی با مردم داشتند . تکیه بر صداقت توده های محروم وزحمتکش ونه برزرو زور وتزویر ، نمایانگر روح اعتماد آن حضرت است .زمانی ک امام در زندان وتبعید بودند ، بسیاری آن حضرت را از اعتماد به مردم باز می داشتند ومی گفتند در لحظات بحرانی وحساس ، نمی توان بر مردم تکیه کرد . ولی ایشان می فرمودند :
« مردم در 15 خرداد صداقت خود را به اثبات رساندند .»
در پاسخ یکی از آقایان که گفته بود : ما بمبی نداریم که بر سر شاه بزنیم ، امام فرمود : « ما نیرویی داریم که از بمب به مراتب کار ساز تر است وآن نیروی مردمی است .» لذا امام با قدرت به شاه خطاب کرد وفرمود : « کاری نکن که بگویم این مردم تو را مملکت بیرون کنند .»
مبارزات :
-آغاز مبارزه
امام مبارزه آشکار خود را از مهر ماه 1341 شمسی به دنبال مساله انجمنهای ایالتی وولایتی آغاز کرد وبا دستگاه جبار پهلوی ، رو در رو به مبارزه پرداخت . اوج این مرحله از نهضت ، یورش رژیم در فروردین 42 به مدرسه فیضیه وضرب وشتم وکشتار طلاب وفضلای حوزه علمیه قم وبه دنبال آن دستگیری وزندانی کردن حضرت امام (قدس سره ) وماجرای خونین 15 خرداد 42 بود که پس از آن به تبعید حضرت امام در 13 آبان 1343 شمسی ، به ترمیه وعراق انجامید .
- نیرو سازی
امام پس از تبعید به ترکیه ونجف ، مدت 15 سال ، کار آماده سازی ومتحول ساختن مردم وتبیین ححقایق را دنبال کرد وبا سخنرانیها ، پیامها واعلامیه ها در بیداری اقشار مختلف ملت تلاش بسیاری نمود . اوج مبارزه وسقوط رژیم 25000 ساله شاهنشاهی پس از آماده سازی ملت ، زمان خروش عظیم علیه طاغوت ، رهبری امام عظیم الشان فرا رسید و لطف خفیه العی در عسرت فقدان امید آینده اسلام وحضرت آیة ا... حاج آقا مصطفی خمینی (قدس سره) رخ نمود وجرقه انقلاب اسلامی زده شد وبا خون پاکان امت سیلابی فراهم وکاخ ظلم وستم شاهنشاهی 2500 ساله را از بن وریشه برکند .
در دوران یکساله (از 19 دی 56 تا 22 بهمن 57 ) اوج مبارزات ملت قهرمان ایران ، کسانی بودند که شعار می دادند مشت وگلوله دو مقوله ناسازگارند ولی امام با بیان مکتب عاشورا ، وسوسه جناسان را خنثی کرد ونهضت را به ثمر نشاند . گرچه ملت مسلمان ایران ، شهدای فراوانی دادند ، موفق شدند با هدایت مرجع بزرگوارعالم تشیع ورهبر کبیر امت اسلامی ، ثمره شیرین جمهوری اسلامی را به دست آوردند.
-استقرار نظام جمهوری اسلامی
رهبر کبیر وبنیانگذار جمهوری اسلامی ، حضرت امام خمینی (سلام اله علیه ) با به ثمر نشستن انقلاب اسلامی ، متوجه توطئه های شرق وغرب ومزدوران داخلی آنها ( احزاب وگروهکهای وابسته ) شدند . لذا هیچ گاه از روشنفکری وهدایت امت غافل نبودند .
غروب خورشید امام :
حضرت امام ذخمینی در شامگاه 13 خرداد 1368 شمسی ساعت 22/20 به ملکوت اعلا پیوست . گرچه ضایعه فقدان آن حضرت بر امت اسلامی بسیار گران بود ، گریزی از آن نبود ، چه این که : « کل نفس ذائقه الموت » .
به حق ، اگر امت (قدس سره ) در لحظات بحرانی انقلاب ، سکاندار کشتی متلاطم در دریای حوادث وطوفانهای توطئه های شرق وغرب نبودند ، امروز از انقلاب ونظام جمهوری اسلامی وبلکه اسلام ناب محمدی (ص) اثری نبود .
او در حوادث کردستان ، آذربایجان ، گنبد ، خوزستان ، دانشگاه ، کودتای نوژه ، حمله آمریکا به طبس ، انفجارها وشهادت عزیزین ومسئولین نظام ، محاصره اقتصادی ، انزوای سیاسی ، جنگ تحمیلی هشت ساله ، ورود اعضای پیمان ناتو در جنگ ومنطقه خلیج فارس و... ودرهها توطئه کوچک وبزرگ دیگر ، همچون بنیان مرصوص وچون کوهی استوار وایستاده وامت نیز بر او تکیه زده در بیعت با حضرتش ثابت واستوار ماندند واز همه توطئه ها ومشکلات سرفراز خارج شدند وامروز راه آن عزیز را که صراط مستقیم الهی است - در پشت سر فرزند خلفش ، رهبر معظم انقلاب اسلامی ، حضرت آیة ا... خامنه ای (مدظله العالی ) ادامه می دهند واز هیچ قدرتی هراس ندارند .
کلام آخر : خرداد همیشه بار غم بر دوش ما نهاده است وما صبوری پیشه کرده ایم . سالگرد رحلت امام ، سالگرد بیعت ومیثاق است ، با آنچه امام بر سر آن جان باخت وشهدا خود را برای سلامت ماندن آن ایثار کردند یعنی پیمان با رسول اسلام وانقلاب وراه تو ای روح خدا در زمین ومیان عاشقانت تداوم یافت وخلف صالح تو خامنه ای عزیز با صلابت ودرایت ومحبوبیت ومحور ووحدت مظهر ولایت گشت .
ای مهربان پدر ، ای امام ! شفیع ما باش تا در دنیا از خط اسلام جدا نشویم ودر آخرت از صراط نلغذیم . دستمان را بگیر . بر دلهایمان بتاب ، جانمان را برویان وراهمان را بنمایان .
روح امام عزیزمان شاد وراهشان پر رهرو باد .
آثار و فواید روزه از منظر قرآن و روایات
خبرگزاری فارس: روزه آثار و برکات فراوانی دارد که در برخی آیات قرآن و روایات اهل‌بیت (ع) بیان شده است.
به گزارش خبرگزاری فارس به نقل از مرکز مطالعات و پژوهش‌های فرهنگی حوزه علمیه قم، روزه آثار معنوی و مادی فراوانی دارد که اولین و بزرگ‌ترین فایده آن، «تقوا» است.
این مرکز در پاسخ به سئوالی که آثار روزه را از نگاه قرآن و روایات طلب میکند، این متن را ارائه کرده است:
* آثار و فضایل روزه از نظر قرآن
«یا ایّها الّذین آمنوا کُتب علیکم الصیام کما کتب علی الّذین من قبلکم لعلّکم تتّقون» [1]؛ ای کسانی که ایمان آورده‌اید، روزه بر شما واجب شد کما اینکه (همچنان که) بر کسانی که قبل از شما بودند واجب شده بود، شاید پرهیزکار شوید و تقوا پیشه کنید.
اولین و بزرگ‌ترین فایده روزه تقوا است و آن، سودی است که عاید خود شما میشود و فایده داشتن تقوی، مطلبی است که احدی در آن شک ندارد، چون هر انسانی به فطرت خود این معنا را درک میکند، و اگر بخواهد به عالم طهارت و رفعت متصل شود، و به مقام بلند کمال و روحانیت ارتقا یابد، اولین چیزی که لازم است بدان ملتزم شود، این است که از افسار گسیختگی خود جلوگیری کند و بدون هیچ قید و شرطی، سرگرم لذتهای جسمی و شهوات بدنی نباشد، و خود را بزرگ‌تر از آن بداند که زندگی مادی را هدف بپندارد و سخن کوتاه آن که از هر چیزی که او را از پروردگار تبارک و تعالی مشغول سازد، بپرهیزد.
این تقوا تنها از راه روزه و خودداری از شهوات به دست می‌آید و نزدیک‌ترین راه و مؤثرترین رژیم معنوی و عمومی‌ترین آن ـ به طوری که همه مردم در همه اعصار بتوانند از آن بهره‌مند شوند و نیز هم اهل آخرت از آن رژیم سود ببرد و هم شکم‌بارگان اهل دنیا ـ عبارت است از شهوت. خودداری از شهوتی که همه مردم در همه اعصار مبتلای بدانند و آن عبارت است از شهوت شکم از خوردن و آشامیدن و شهوت جنسی که اگر مدتی از این سه چیز پرهیز کنند و این ورزش را تمرین کنند، به تدریج نیروی خویشتنداری از گناهان در آنان قوت میگیرد و نیز به تدریج بر اراده خود مسلط میشوند. آن‌وقت در برابر هر گناهی، عنان اختیار از کف نمی‌دهند و نیز در تقرب به خدای سبحان دچار سستی نمی‌شوند، چون پر واضح است کسی که خدا را در دعوتش به اجتناب از خوردن و نوشیدن و عمل جنسی که امری مباح است، اجابت میکند، قهراً در اجابت دعوت به اجتناب از گناهان و نافرمانی‌ها، شنواتر و مطیع‌تر خواهد بود. این است معنای آن که فرمود: «لعلّکم تتقون» [2]. ضمنا در آیات 187 سوره بقره، 92 سوره نساء و 89 و 95 سوره مائده و 35 سوره احزاب و 4 سوره مجادله خداوند از آثار روزه پذیرش توبه و پاداش نیک و... بشارت داده است.
* آثار و فضایل روزه از نگاه روایات
از دیدگاه روایات، روزه‌دارای آثار و فضایل زیادی دارد. بعضی از آنها را مختصراً متذکر می‌شویم:
1. روزه جسم و بدن را سالم نگه میدارد.
قال رسول الله: صوموا تصحّوا [3] حضرت رسول اکرم ـ صلّی الله علیه و آله ـ میفرماید: روزه بگیرید تا تندرست بمانید (شوید). یکی از پزشکان روسی به نام الکسی سوفورین روزه طبی (یعنی فرد 40 روز فقط آب بخورد) برای تجویز بیماری‌های صعب‌العلاج تجربه کرده و نتایج موفقیت‌‌آمیزی از آن به دست آورده بود که استدلال این طبیب به شرح ذیل است:
انواع بیماری‌ها از غذاهای زاید و اضافی که از معده می‌گذرد و به تصرف بدن نمی‌رسد، سرچشمه میگیرد. این مواد غذایی اضافه، تولید عفونت‌هایی میکند که بهترین شرایط را برای نشو و نمای میکروب‌ها و باکتری‌ها فراهم میسازد. بنابراین، اساس درمان همه آنها نیز مصرف‌کردن و نابود ساختن آن مواد اضافی از طریق گرسنگی و امساک از غذاست. این دو اصل همان است که در عبارت کوتاه و پرمعنی از یک حدیث مشهور که از پیغمبر اکرم (ص) نقل شده، صریحاً آمده است: «المعدةُ بیتُ کلّ داءٍ، و الحمئة رأس کل دواء؛ (بحارالانوار، ج 14) معده خانه تمام دردهاست و امساک بالاترین داروهاست. ولی در تعلیمات اسلامی برای تأمین این منظور دستور ساده و عملی راحتی داده شده و آن، روزه یک ماهه در هر سال است. مسلماً اگر کسی این روزه ساده اسلامی را همه‌ساله به طور مرتب انجام دهد و هنگام افطار و سحر از افراط و زیاده‌روی در غذا پرهیز کند، مواد زاید بدن او روی هم متراکم نمی‌شود تا نیازی به روزه طبی 40 روزه این طبیب ـ که در تمام مدت 40 روز باید غذا را مطلقاً ترک گوید ـ پیدا کند. این روزه اسلامی (به شرط رعایت اعتدال در غذای افطار و سحر) خانه تکانی بسیار مفیدی برای بدن خواهد بود و بدن برای نیاز فراوان به مواد غذایی در روز، ذخیره خود را تدریجاً مصرف کرده و نشاط تازه‌ای پیدا میکند و همان نتایج که از طریق روزه طبی با آن همه زحماتش تحصیل میشود، به سادگی فراهم خواهد کرد. [4]
2. تعادل اقتصادی: امام صادق (ع) میفرماید: به راستی خداوند روزه را واجب کرده تا به وسیله او بین اغنیا و فقرا مساوات و برابری وجود آید و این برای آن است که ثروتمندانی که هرگز درد گرسنگی را احساس نکرده‌اند، به فقرا ترحم کنند. زیرا اغنیا هرگاه (خوردن و آشامیدنی) اراده کردند (و هوس هر نوع مأکولات و مشروبات کردند) برایشان میسر است. پس خداوند تبارک و تعالی (روزه را واجب کرد) که بین بندگانش از فقیر و غنی، برابری به وجود آورد و اینکه سرمایه‌داران مسلمان درد گرسنگی را لمس کنند تا بر ضعفاء رقّت آورند و بر گرسنگان عالم ترحم کنند. [5]
3. مهار شهوت جنسی (عفاف): روزه یکی از راههای مهار طغیان شهوت جنسی است، بنابراین میان عفت و روزه، رابطه مستقیم وجود دارد، پیامبر اکرم (ص) میفرماید: یا معشر الشباب ان استطاع منکم الباءَةُ ـ فلیتزوّجُ، فانّه اَغضُّ للبصَر و اَحصنُ للفرج و من لم یستَطِعْ فعلَیْه بالصوم: ای گروه جوانان! کسی که از شما توانایی بر ازدواج داشته باشد، ازدواج کند، زیرا ازدواج سبب میشود که از نوامیس مردم چشم فرو بندد و دامان خویش را از آلودگی به بی‌عفتی حفظ کند و کسی که توانایی بر ازدواج ندارد، روزه بگیرد. [6]
4. اخلاص: عن فاطمه الزهراء: فرضَ الله الصیام تثبیتاً للاخلاص. [7]
حضرت فاطمه (س) فرمود: خداوند روزه را به خاطر تثبیت اخلاص واجب فرموده است.
5. آرامش قلب: قال الباقر: الصیام و الحج تسکین القلوب.[8]
امام باقر (ع) فرمود: روزه و حجّ آرامش‌دهنده قلوب آدمیان است.
6. ورود به بهشت: قال رسول‌الله: انّ الجنّه باباً یدعی الدّیان لا یدخل منه الّا صائمون.[9]
رسول اکرم (ص) میفرماید: برای بهشت دری است به نام ریّان که فقط روزه‌داران از آن در داخل میشوند.
7. دعای ملائک: قال رسول‌الله: انّ الله وکّلَ ملائکة بالدّعاء للصّائمین.[10]
رسول اکرم (ص) میفرماید: خداوند ملائکه‌ای را مأمور کرده است تا به روزه‌داران دعا کنند.
8. استجابت دعا: قال ابوالحسن: دعوةالصائم تستجاب عند افطاره.[11]
امام رضا (ع) میفرماید: دعای روزه‌دار هنگام افطار به اجابت می‌رسد.
از آثار دیگر روزه در روایات، میتوان به دور کردن شیطان از انسان و قبولی اعمال و شفاعتش نام برد که در کتاب بحارالانوار، جلد 96 و کتاب علل الشرایع صدوق و خطبه شعبانیّه، بیان شده است.
مرکز مطالعات و پژوهش‌های فرهنگی حوزه علمیه قم، منابع زیر را برای مطالعه و تحقیق بیشتر معرفی میکند:
1. روزه از دیدگاه قرآن و عترت، سیدجعفر میر عظیمی، مؤسسه انتشارات رسالت.
2. آب‌درمانی، با مقدمه آیت‌الله مکارم شیرازی، تألیف آلکسی سوفورین، ترجمه محمد جعفر امالی، ناشر دارالکتب الاسلامیه تهران، بازار سلطانی.
3. روزه، درمان بیماری‌های روح و جسم، سیدحسین موسوی راد لاهیجی، دفتر انتشارات اسلامی، وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
--------------
پی‌نوشت‌ها:
[1] . بقره/ 183.
[2] . طباطبایی، تفسیر المیزان، ترجمه از مصباح یزدی، بنیاد فکری علامه، 1367، ج 2، ص 9.
[3] . مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، تهران، المکتبه الاسلامیه، 1388 هـ ، ج 96، ص 255.
[4] . الکسی سوفورین، ترجمه: محمد جعفر امالی، تهران، انتشارات دار الکتب الاسلامیه، 1375، ص 5.
[5] . وسایل الشیعه، ج 7، ص 3.
[6] . مکارم شیرازی، ناصر، اخلاق در قرآن، مدرسه الامام علی ابن ابیطالب، 1378، ج 2، ص 315.
[7] . بحار الانوار، ج 96، ص 368.
[8] . عظیمی، سید جعفر، روزه از دیدگاه قرآن و عترت، مؤسسه انتشارات رسالت رمضان 1415 هـ .
[9] . بحار الانوار، ج 96، ص 252.
[10] . همان، ص 253.
[11] . همان، ص 255.
انتهای پیام/ح
